اخبار سال 98 نهادهای مدنی ایرانی در حوزه حقوق کودک ..
پس از شروع سال 98، انجمن‌ها و نهادهای مختلف حوزه حقوق کودک نیز فعالیت‌های مختلفی را معمول داشته‌اند که عمدتا به نشر اطلاعات و فعالیت‌های ترویجی، اختصاص برخی منابع برای حمایت از کودکان، فعالیت‌های مددکاری یا توانمندسازی و امثالهم بوده است.
برخی خیریه های فعال در حوزه حقوق کودک:
| انجمن حمایت از حقوق کودک | انجمن حمایت از کودکان | انجمن حامیان سلامت کودکان |
| انجمن خیریه حامیان کودک هیوا | جمعیت امام علی | انجمن حامیان کودکان کار و خیابان |
| انجمن حمایت از کودکان کار | انجمن حمایت از کودکان بهشت دارای معلولیت | موسسه نیکوکاری مهرآفرین حامی کودکان نیازمند |
| بنیاد کودک (حمایت از کودکان مستعد نیازمند) | انجمن کودکان پیش از دبستان | موسسأت خیریه متعدد حمایت از کودکان بیمار در زمینه‌های مختلف بیماری |
بررسی فعالیت برخی از این انجمن‌ها حکایت از آن دارد که کنشگری حقوقی این نهادها چندان قابل توجه نبوده است. در عین حال چند خبر مربوط به این نهادها که از حیث حقوقی قابل تامل است در زیر تقدیم می‌شود:
نامه انجمن حمایت از حقوق کودکان به وزیر آموزش و پرورش
- انجمن حمایت از حقوق کودکان در هفته‌های اخیر دو نامه خطاب به وزیر آموزش و پرورش و رئیس قوه قضائیه ارسال داشته و علنی منتشر کرده است. متن نامه ها به‌شرح زیر می‌باشد:
جناب آقای سیدمحمد بطحایی- وزیر محترم وزارت آموزش و پرورش
باسلام؛ احتراما در پی رسانه‌ای شدن اظهارات حضرت‌عالی در خصوص پخش کلیپ‌هایی از شادی کودکان در مدارس کشور و همچنین درخواستی که شما به‌عنوان شخص اول وزارت آموزش و پرورش از پلیس فتا و قوه قضائیه جهت شناسایی و فرجام‌خواهی برای عقوبت سازندگان این شادی داشته‌اید و فارغ از تحلیل جامعه‌شناختی رواج سبک و سیاق موسیقی مبتذل در جامعه که بحث جدایی را می‌طلبد، نکاتی را از طرف انجمن حمایت از حقوق کودک و از سر دغدغه با شما در میان می‌گذاریم.
نخست اینکه واکنشی که شرح آن رفت موجبات تاثر بسیار است. نه به‌خاطر تایید اقدامات سازندگان آن کلیپ‌ها بلکه به این دلیل که اگر در این‌روزها و در مدارس ایران، به هرطرف نظاره کنید، متوجه آسیب‌های سنتی و نوپدید در میان دانش‌آموزان می‌شوید که دستگاه‌های مسئول همچون وزارت آموزش و پرورش، نگاه علمی و برنامه شفافی برای حل این آسیب‌ها ندارند. حال در این وضعیت، صحبت از کلیپ و استفاده از ادبیات برخورد، کجای اولویت‌های وزارت آموزش و پرورش قرار میگیرد؟ بهتر است کمی به اظهارات حضرت‌عالی گریز بزنیم. بنا به اظهارت اخیر جنابعالی تعداد قابل توجهی از کودکان درگیر سوءمصرف مواد مخدر هستند. بنا به گزارشات واصله، عدم مهارت در کنترل خشم از آسیب‌های جدی دانش‌آموزان است که نمود آن در مشاجرات مختلف، اعتیاد کودکان و… خود را نشان می‌دهد.
دانش‌آموزان آسیب دیده‌ای مانند دانش‌آموزان مدرسه درودزن فارس و شین‌آباد، هر روز در ادارات آموزش و پرورش حق خود را فریاد می‌زنند. دانش‌آموزان سیل‌زده کشور با گذشت 2 ماه از سیل ویرانگر هنوز مدارس خود را خانه‌ای روی آب می‌بینند و از طرف دیگر بی‌توجهی‌های مکرر به معیشت و منزلت معلمان، دانش‌آموزان را با آموزگارانی خسته و دلزده مواجه ساخته است.
جناب آقای وزیر همانگونه که استحضار دارید، آسیب و مسائل در حوزه آموزش و پرورش به‌قدری شده که می‌تواند خود به‌تنهایی موضوع یک برنامه درسی دانشگاهی در حوزه بررسی مسائل اجتماعی ایران و جامعه‌شناسی آموزش و پرورش باشد. از این روی از مقام محترم وزارت انتظار می‌رود که جهت شناسایی عوامل توزیع مواد مخدر بین دانش‌آموزان از مقامات انتظامی و دیگر عوامل ایجادکننده امنیت کشور استمداد طلبد و نه آنکه صرفا عوامل ایجاد کننده شادی را مورد پیگیری قرار دهد.
شادی، نیاز روانی و اجتماعی کودکان
جناب آقای وزیر همانگونه که می‌دانید شادی نیاز روانی و اجتماعی هر انسانی به‌ویژه کودکان است، آن‌هم در شرایطی که فشارهای اقتصادی و اجتماعی از همه سو جامعه و انسجام اجتماعی را به چالش می‌کشاند لذا در فضای آکنده از ناامیدی شایسته است که شادی را تشویق کنید و نه تنبیه را؛ شادی را تایید کنید و شکل شادی را در مدارس و کیفیت آن را به رأی و نظر متخصصان بگذارید نه اینکه با بالا رفتن صدای هر آهنگ و کلیپی، مجوزی را برای حضور نیروهای انتظامی به مدارس صادر کنیم.
علاوه بر این، نقل قول‌هایی مانند تاکید بر حضور ۱۴ میلیون دانش‌آموز ایرانی در میدان دفاع یا جنگ، حتی اگر به واسطه پیام فرستادن به جنگ‌طلبان داخلی و خارجی باشد، نه تنها سودی برای وضعیت امروز کشور و آموزش و پرورش ندارد، بلکه باعث تزریق افکار غیر مرتبط با مسائل نظام تعلیم و تربیت می‌شود و شخص مسئول در یک وزارت‌خانه نمی‌تواند به نمایندگی از ۱۴ میلیون انسان و دانش‌آموز که هر کدام از آنها حق انتخاب خود را دارند، اعلام آمادگی یا عدم آمادگی کند.
انجمن حمایت از حقوق کودکان ضمن تاکید بر ضرورت گسترش برنامه‌های شادی آفرین و پرهیز از هرگونه اقدامات تجسسی و خشونت‌آمیز در این زمینه از شما درخواست توجه ویژه به حل‌وفصل این موضوع را دارد، همچنین انتظار می‌رود که وزارت محترم با ترسیم چارچوب‌هایی کلی مسئولان مدارس را تا حد امکان جهت رفع فضای تلخ کنونی و همچنین ایجاد فضای شاد و سالم در چارچوب صحیح پرورشی رهنمون کنند. درخواست مؤکد این انجمن، اتخاذ تدابیر اصلاحاتی در راستای پیشگیری از بروز خشونت و همچنین ایجاد فضای شاد در مدارس است؛ به‌نحوی که دیگر شاهد این‌گونه واکنش‌های ناخوشایند نسبت به دانش‌آموزان آتیه‌ساز کشورمان نباشیم. به امید آنکه فضای پرورشی همدلانه، بر نظام مبتنی بر تک‌گویی آموزش و پرورش فائق آید.
نامه به ریاست قوه قضائیه
ریاست محترم قوه قضائیه
احتراما، در روزهای اخیر شاهد انتشار گزارش‌ها و اخبار غیررسمی مبنی بر اجرای مجازات شلاق و سپس اعدام دو نوجوان در زندان عادل آباد شیراز به نام‌های “سیدامین صداقت‌پور” و “مهدی سهرابی‌فر” بوده‌ایم که موجب نگرانی بسیار در میان فعالین حقوق کودک شده است و برخلاف تلاش بسیار نیز موفق به دسترسی به اطلاعات دقیقی از نهادهای رسمی و منابع موثق در مورد صحت خبر اجرای مجازات شلاق و اعدام این دو که ظاهرا هر دو زیر ۱۸ سال و کودک بوده‌اند، نشده‌ایم.
متاسفانه در برخی از خبرگزاری‌های رسمی کشور نیز با عناوینی بسیار تامل برانگیز اطلاعاتی در این خصوص منتشر شده و به این مسئله اشاره شده است که حکم این دو کودک بعد از فراز و نشیب‌هایی بار دوم در دیوان عالی کشور مهر تایید خورده و صبح روز پنجم اردیبهشت ۱۳۹۸ این حکم در شیراز اجرا شده است.
**مجازات اعدام را نمی‌توان در مورد کودکان زیر ۱۸ سال اعمال کرد**
از آنجایی که جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۳ به پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک پیوسته است و از مفاد مهم این پیمان‌نامه که در ماده ۳۷ آن بیان شده این است که مجازات اعدام را نمی‌توان در مورد کودکان زیر ۱۸ سال اعمال کرد و همچنین با توجه به اینکه قانون‌گذار در سال ۱۳۹۲ با اتخاذ تدابیر متفاوتی در خصوص اعدام کودکان به‌لحاظ جرایم، مستوجب حدود و قصاص، مقرر کرده است که در این جرایم، هرگاه افراد بالغ کمتر از هجده سال، ماهیت جرم انجام شده یا حرمت آن را درک نکنند یا در رشد و کمال عقل آنان شبهه وجود داشته باشد، اعمال مجازات اعدام منتفی است، انتشار چنین خبری به‌واقع دور از انتظار است.
از این روی، انجمن حمایت از حقوق کودکان به‌عنوان یک سازمان مردم نهاد که قریب ۲۵ سال برای حمایت از حقوق کودکان این سرزمین و تبلیغ و ترویج پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک تلاش کرده است از آن مرجع محترم به‌عنوان عالی‌ترین مقام صیانت از حقوق افراد، با درنظر داشتن موضع قاطع شما از ابتدای ریاست در قوه قضائیه در خصوص اینکه هیچکس تحت هیچ شرایطی و در هیچ جایگاهی حق تخلف و دور زدن قانون را ندارد، درخواست دارد ضمن مدنظر قرار دادن قوانین داخلی و بین‌المللی، ابهامات موجود در خصوص رشد عقلانی و حالت روانی این دو نوجوان و همچنین حق دسترسی آنها به وکیل، در طول فرآیند رسیدگی موضوع را پیگیری و وضعیت دو نوجوان و صحت اخبار منتشر شده را در راستای تنویر اذهان عمومی اعلام کنید.
امید است پیگیری و حساسیت جنابعالی برای حصول اطمینان از عادلانه بودن فرآیند رسیدگی به پرونده سیدامین صداقت‌پور و مهدی سهرابی‌فر و منطبق بودن آن با کلیه اصول مربوط به عدالت کیفری نوجوانان، گامی باشد در راستای تضمین حقوق همه کودکان در نظام عدالت کیفری تا حق هیچ کودکی در هر مورد و هر زمان و هرکجا برخلاف قوانین داخلی و بین‌المللی نقض نشود.
- جمعیت امام علی که حوزه فعالیت خود را حمایت از اقشار آسیب‌پذیر به‌ویژه کودکان خانواده‌های زیر خط فقر قرار داده است در ماه رمضان خبر داد که محدودیت‌هایی برای برخی فعالیت‌های این نهاد ایجاد شده است. متن اطلاعیه منتشره این جمعیت به‌شرح زیر می باشد:
چرا باید یک نهاد مدنی مستقل، تا این حد بی‌دلیل تحت فشار قرار بگیرد؟
از ابتدای ماه مبارک رمضان، پیرو رایزنی قبلی، قرار بود بخشی از درآمد اسنپ فود به طرح “کوچه‌گردان عاشق” که در آن مایحتاج غذایی و بهداشتی ۸۰۰۰ خانواده در مناطق محروم کشور تامین می‌شود تعلق گیرد؛ اما چند روز پس از آغاز طرح، برخی نهادهای امنیتی با این شرکت تماس گرفته و خواستار توقف پروژه شدند. همچنین قرار مربوط به اختصاص فضایی در مجموعه سعدآباد و مجموعه نیاوران برای برگزاری مراسم جمع‌آوری کمک برای طرح کوچه‌گردان عاشق، قطعی شده بود که آن‌هم بدون هیچ دلیلی ملغی شد. تماس‌هایی نیز با برخی افراد و صنوف که پیش از این با جمعیت امام علی همکاری داشته‌اند، گرفته شده و آنها را از همکاری با جمعیت امام علی منع کرده‌اند.
طرح کوچه گردان عاشق خیریه جمعیت امام علی (ع)
در شرایط اقتصادی حال حاضر جامعه و در حالی که تعداد نیازمندان رو به افزایش است و رانت‌خواران و مفسدان اقتصادی، به دور از هر خطر امنیتی، در حاشیه امن هستند، یک نهاد مردمی مستقل و امدادی پس از دست و پنجه نرم کردن با انواع اتهامات، اکنون با کارشکنی‌های پشت پرده مواجه است که عمال، قصد فلج کردن فعالیت‌های جمعیت را دارند؛ فعالیت‌هایی که هدفش کاهش آلام دردمندان جامعه است. در اینجا روی صحبت با جریاناتی است که قصد کارشکنی در فعالیت‌های این نهاد مردمی را دارند. به راستی آیا هیچ نهادی خطرناک‌تر از جمعیت امام علی برای جامعه نیافتید تا این‌گونه بر مسیرش سنگ‌اندازی کنید؟
